Rękopis powstał po 1386, ok. 1390. Pergamin,
55,5 x 38 cm, k. 328.
Pismo: staranna tekstura gotycka, nuty czarne
na czerwonej pięciolinii. Oprawa z w. XVI; deski powleczone jasną wytłaczaną
skórą; ze względu na zatarcie rysunku spośród przedstawień daje się
zidentyfikować Chrystus Ukrzyżowany. Na wierzchniej okładzinie napis: „Graduale
MDLXIX”. Na obu okładzinach zachowane okucia narożnikowe i środkowe. Rękopis
zawiera śpiewy mszalne de tempore i de sanctis z całego roku
liturgicznego. Zdobiony jest 11 miniaturami figuralnymi.
Warszawa, Biblioteka Narodowa, sygn. akc.
10810.
Historia
Inspirującą rolę przy powstaniu kodeksu
odegrał opat Mścisław (1386-1410). Najprawdopodobniej jego wizerunek
umieszczono na k. 1. W XVI w. kodeks uzyskał współczesną oprawę. W 1632 r. sporządzono
indeks śpiewów, umieszczony na kartach dodanych na końcu. W Tyńcu rękopis nosił
najprawdopodobniej sygnaturę 2 A3 na przedniej wyklejce. Po kasacie Opactwa
został w 1818 r. przekazany Uniwersytetowi Lwowskiemu (sygn. BUL Nr 413).
Po drugiej wojnie światowej przejęty przez Bibliotekę Narodową.
Dekoracja rękopisu wykonana przez dwóch
współpracujących ze sobą malarzy i dokończona przez trzeciego w stylu
charakterystycznym dla Czech i Śląska w latach 1380-1390. Wskazano ich
prawdopodobny związek z warsztatem tzw. Mistrza Willehalma - iluminatora
sprowadzonego z południowych Niemiec do Pragi, aby wykonał ilustracje do dzieła
poety Wolframa z Eisenbachu; pracował w Pradze w latach 1387-1395. Być może
przy wykonaniu Graduału pracowali artyści śląscy. Najbliższe wskazywane
analogie formalno-stylistyczne wśród kodeksów śląskich to Antyfonarz z
1387 r., ufundowany przez mieszczanina wrocławskiego Mikołaja Lemberga, i Graduał
cystersów w Henrykowie (B. Miodońska). Iluminacje Graduału tynieckiego
reprezentują jednak wyższy poziom artystyczny. Na kolorystykę rękopisu składają
się rożne odcienie zieleni, niebieskiego, różu i złoto płatkowe pokryte
rysunkiem; na marginesach ornamenty roślinne przycięte przy oprawie. Mosiężne
okucia narożnikowe przedstawiające dwa pawie są niemal identyczne z okuciami
III części Graduału Olbrachta.
Informacje pochodzą z: Tyniec. Sztuka i kultura benedyktynów od wieku XI do XVIII. Katalog wystawy w Zamku Królewskim na Wawelu, październik - grudzień 1994. Kraków 1994.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz